Σχεδίασμα Γραμματικής της ποντιακής διαλέκτου

Το βιβλίο αυτό της Αλκμήνης Θεοδωρίδου, με το σεμνό τίτλο «Σχεδίασμα γραμματικής της ποντιακής διαλέκτου», αποτελεί σίγουρα μια φιλόδοξη αλλά συνάμα και στέρεη συμβολή στη βιβλιογραφία των Γραμματικών της ποντιακής. Γιατί είναι γνωστό ότι έχουν εμφανιστεί στον τομέα αυτό συγγραφείς που δεν μπορούν να διεκδικήσουν δάφνες επιστημοσύνης. Φυσικά, εξαιρώ τις δύο συγγραφές: του Α.Α.Παπαδόπουλου, Ιστορική Γραμματική της Ποντικής διαλέκτου, Αθήναι 1955, και του Δ.Η.Οικονομίδη, Γραμματική της ελληνικής διαλέκτου του Πόντου, εν Αθήναις 1958. Και τις εξαιρώ, γιατί οι δύο αυτές συγγραφές, γραμμένες από τους πιο ειδικούς στα θέματα της ποντιακής, εξακολουθούν να αποτελούν, ακόμα και σήμερα, σημεία αναφοράς για κάθε ερευνητή της διαλέκτου. ΄Ομως, εκτός του ότι τα έργα αυτά είναι καθαρώς επιστημονικά και δεν προσφέρονται για διδακτική εκμετάλλευση, η εντωμεταξύ έπιστημονική έρευνα, όπως συμβαίνει με όλα τα επιστημονικά έργα παλαιότερων εποχών, έχει διαφοροποιηθεί σε αρκετά σημεία από τη γραμματική αποτύπωση των έργων αυτών. Το «Σχεδίασμα γραμματικής» της Αλκμήνης Θεοδωρίδου διατηρεί όσα στοιχεία των Γραμματικών αυτών εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα, διαφοροποιείται όμως σε όσα στοιχεία έχει τροποποιηθεί η μέχρι σήμερα επιστημονική έρευνα.

Το «Σχεδίασμα γραμματικής» γράφτηκε για έναν ειδικό σκοπό: να υπηρετήσει ως γραμματικό συμπλήρωμα τη σημερινή διδασκαλία της ποντιακής, που τα τελευταία χρόνια επιχειρεί (με μεγάλη επιτυχία, μαθαίνω) ο «Πανελλήνιος σύνδεσμος Ποντίων εκπαιδευτικών», μέσω του «Εγχειριδίου διδασκαλίας της ποντιακής διαλέκτου σε ενήλικες». Οφείλω να σημειώσω ότι ο ρόλος της Γραμματικής στην περίπτωση αυτή είναι ουσιώδης. Γιατί δεν αποτελεί απλώς ένα βιβλίο αναφοράς, ένα βιβλίο δηλαδή στο οποίο μπορεί, αν θέλει, να προσφύγει ο διδασκόμενος, όπως θα συνέβαινε αν τη διδασκόμενη γλωσσική μορφή τη μιλούσαν οι μαθητευόμενοι, αλλά ένα βιβλίο ισότιμο και ισοδύναμο με το διδακτικό εγχειρίδιο, το οποίο η γραμματική συμπληρώνει κατά τρόπο συστηματικό. Για το λόγο αυτό, το αίτημα της ορθότητας του παρατιθέμενου γραμματικού υλικού είναι όρος αναγκαίος για την επιτυχία της διδασκαλίας.

Και στον όρο αυτόν ανταποκρίνεται με επάρκεια, από επιστημονική και από διδακτική άποψη, η συγγραφή της Αλκμήνης Θεοδωρίδου.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΟΜΠΑΪΔΗΣ

Ομότιμος καθηγητής Α.Π.Θ.